Sierpień 1944 roku, powstanie.
Pod oknem stanęła barykada, w ogrodzie kręcili się chłopcy w czarnych beretach, kombinezonach i biało-czerwonych opaskach. Starsza pani zeszła ze stopni werandy, rozdając powstańcom pomidory z koszyka. We wrześniu pojawiła się w ogródku pierwsza mogiła, potem następne. Oplecione dzikim winem domki jeszcze stały, gdy ludzie opuszczali swoje miasto. "Tu zaszła zmiana w scenach mojego widzenia".
Rok 1945. Nie ma już śladu zabudowań. Trzy kamieniczki, zeszłowieczne pamiątki, strawił ogień w czasie okrutnej zimy, gdy nieprzyjaciel systematycznie podpalał miasto, ustokrotniając szkody wyrządzone w okresie powstania. W pierwszych dniach lutego, stojąc w oknie swego pokoju w zaspie papierów, książek i śniegu, pisarka spogląda na ogródek - cmentarz. "Tu zaszła zmiana..." Nie tylko w zewnętrznej scenerii widoku za oknem.
"Mieszkam już od trzydziestu czterech lat w Warszawie, w tym samym domu, przy tej samej ulicy. Przeżyłam tu większą część mego życia i tu powstała większość moich prac pisarskich. Mieszkać tak długo w jednym miejscu, gdy inni przemierzają swym życiem dziesiątki mieszkań, miast, krajów - to, zdawałoby się, nuda i jednostajność. A jednak... " - Monodram według prozy Marii Dąbrowskiej to zainspirowana zmieniającym się widokiem z okna jej mieszkania przy ul. Polnej 44 "historia miasta, historia Polski, historia człowieka we wszystkich niemal przejawach jego losów i osobistych, i społecznych".
Opowiadanie "Tu zaszła zmiana" jest świadectwem przeżyć pisarki, która cały okres międzywojenny, wrzesień 1939 roku, okupację i tragiczne tygodnie Powstania spędziła w Warszawie; po jego upadku w tłumie cywilów opuściła stolicę, a wróciła do swego miasta z początkiem lutego 1945 roku. W telewizyjnym Teatrze Jednego Aktora przedstawiane przez Antoninę Gordon-Górecką fragmenty prozy Marii Dąbrowskiej reżyser uzupełnił zdjęciami ilustrującymi trzy odsłony dramatu Warszawy - wojnę 1939 roku, sierpniowe dni 1944 roku i zimowe miesiące 1945 roku.
Widok z okien pokoju, w którym zwykła pracować. Trzy domki wciśnięte między gmach szkoły i ściany kamienic, z których widoczny był tylko jeden - typowy dla przedmieść stolicy dworek, z dachem ze staroświeckiej, karbowanej dachówki, z drewnianą werandą, szczelnie obrośnięty dzikim winem. Wokół ogród, pełen drzew owocowych, warzyw i kwiatów, uprawiany z miłością i staraniem. Zakątek niemal wiejski, w którym czas jakby się zatrzymał - aż "zaszła zmiana w scenach mojego widzenia".[PAT]
Autor sztuki: Maria Dąbrowska
Tytuł oryginalny: „Tu zaszła zmiana” (opowiadanie, 1951)
Produkcja: 1979
Premiera TV: 22 lipiec 1979
Reżyseria:
Muzyka:
opracowanie muzyczne
Obsada:
Maria Dąbrowska
02.190510
(POL) polski,
- BRAK ILUSTRACJI -
Piękne.
OdpowiedzUsuńTo była wielka aktorka...
OdpowiedzUsuń